De geschiedenis van Myanmar kun je in enkele grote tijdsvakken indelen: het eerste, tweede en derde Birmaanse koninkrijk, de kolonisatie van de Britten, WOII en de onafhankelijkheid en de militaire dictatuur.

Het eerste Birmaanse koninkrijk

De eerste sporen van het huidige Myanmar gaan terug naar de 9de eeuw. In die tijd regeerden verschillende koninkrijken naast elkaar op het grondgebied van het huidige Myanmar. Er woedde vooral een hevige strijd tussen de Mon en de Bamar. De Bamar wonnen uiteindelijk de strijd en dat leidde in de 11de eeuw tot het eerste Birmaanse koninkrijk onder leiding van Anawrahta. Dat rijk duurde van 1044 tot 1287 en verenigde voor het eerst het huidige Myanmar. Dit was een gouden tijd voor Myanmar. Het is ook de periode waarin honderden tempels in Bagan werden gebouwd.

Het tweede en derde Birmaanse koninkrijk

In 1287 vielen de Mongolen binnen en daardoor viel het rijk uiteen in kleine staatjes. In de 16de eeuw slaagde koning Bayinnaung er in enkele van die staatjes te veroveren en zo het tweede Birmaanse koninkrijk (1539-1752) te stichten. Dat duurde tot 1752, toen de Mon in opstand kwamen. Zij slaagden er kortstondig in om de macht over te nemen, maar werden al snel weer overwonnen door Alaungpaya, die zich prompt uitriep tot koning van het derde Birmaanse koninkrijk (1752-1885). De hoofdstad werd in die tijd vaak verplaatst, maar de laatste halte van het derde Birmaanse koninkrijk was Mandalay dat in 1861 hoofdstad werd.

Daar zijn de Britten

De Britten waren in de 19de eeuw vrij actief in de regio, onder meer in India. Grens- en handelsconflicten met het Britse Rijk aan de grens met India leidden tot 3 oorlogen tussen het Britse Rijk en Myanmar: in 1824, 1852 en 1885. In 1885 kregen de Britten controle over heel Myanmar.

WO II en onafhankelijkheid

Bogyoke Aung San

Tijdens WOII verdreven de Japanners de Britten. Aanvankelijk kozen de Myanmarezen daarom de kant van de Japanners, maar die bleken ook niet bepaald de beste bedoelingen te hebben. Daarom liepen ze over naar het kamp van de Geallieerden tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. Meteen na WOII manifesteerde Bogyoke Aung San, vader van huidige oppositieleidster Aung San Suu Kyi, als dé grote man. Hij won de verkiezingen in 1947 maar werd vermoord nog voor hij zijn ambt kon opnemen. In 1948 werd Myanmar onafhankelijk met een protégé van Aung San, namelijk U Nu, aan het roer.

Militaire coup en dictatuur

Generaal Ne Win pleegde een coup in 1962 en installeerde een militaire communistische dictatuur. Tegen 1988 had de bevolking schoon genoeg van het falende bestuur. Dat leidde tot massale manifestaties, veelal aangevoerd door monniken. De protesten werden gewelddadig de kop ingedrukt, met zo’n 3000 dodelijke slachtoffers.

Verkiezingen in 1989 en Aung San Suu Kyi

Ne Win stapte na de protesten wel op, maar bleef achter de schermen toch zijn rol spelen. De naam werd veranderd van Birma naar Myanmar. In 1989 kwamen er verkiezingen die met 85% van de stemmen gewonnen werden door de partij van oppositieleidster Aung San Suu Kyi, de dochter van Bogyoke Aung San. Maar de regerende partij was een slechte verliezer. Ze arresteerden de top van de oppositiepartij en plaatsten Aung San Suu Kyi onder huisarrest. Zij werd meermaals vrijgelaten en weer opgesloten en is één van ‘s werelds bekendste politieke gevangenen. Sinds 2010 is ze opnieuw vrij. In 2012 werd ze als parlementslid verkozen en in juli 2012 zetelde ze voor het eerst in het parlement van Myanmar.

Protesten in 2007

Voor het eerst sinds eind de jaren 1980 kwamen de Myanmarezen in 2007 weer op straat, weerom aangevoerd door de monniken. Ook dit leidde tot executies. Er zouden duizenden doden gevallen zijn, onder wie heel wat monniken.

Einde van het militaire bestuur

Op 31 januari 2011 trad een nieuwe grondwet in werking. Daarmee kwam een einde aan het militaire bestuur. Er werd een nieuw parlement opgericht, met een hogerhuis en een lagerhuis. En Thein Sein werd verkozen tot president. Er is dan wel geen militair bewind meer, veel van de parlementsleden zijn gewoon dezelfde als voorheen. Zij namen ontslag uit het leger om vervolgens als burger een zitje in het parlement in te nemen. Hoewel er reden is tot voorzichtig optimisme, heeft Myanmar nog een lange weg af te leggen vooraleer het een democratie kan genoemd worden.

Mensenrechten

De massale schending van de mensenrechten is een heet hangijzer. Het is tevens één van de redenen waarom bepaalde landen de nieuwe naam van Birma/Myanmar niet willen erkennen. De Rohingya, moslims uit het westen, worden bijvoorbeeld niet erkend als Myanmarese burgers en worden door de overheid vervolgd.
Er zouden in totaal meer dan 2000 politieke gevangenen zijn in Myanmar. Marteling, onderdrukking van de meningsuiting en dwangarbeid vinden ook vandaag nog plaats in Myanmar. Als reiziger is dit een heikel punt: wil je wel op reis naar zo’n land? Dat is een persoonlijke keuze die wij niet in jouw plaats kunnen maken. Maar één nuance moeten we toch wel meegeven: de wreedheid van het regime zegt niets over de gewone mensen, wel integendeel. De Myanmarezen zijn een vriendelijk en gastvrij volk.