Noem een religie en je vindt ze in Vietnam. Meer nog, veel Vietnamezen belijden een mix van meerdere religies. De voornaamste stromingen zijn het boeddhisme, taoïsme en confucianisme. Maar ook het katholicisme is vrij sterk aanwezig in de Vietnamese samenleving.  Naast de grote klassieke religies, zijn ook twee grote sektes sterk vertegenwoordigd in Vietnam. En samen zijn die goed voor maar liefst 3,5 miljoen aanhangers.

De Cao Dai sekte en Sint-Napoleon

Cao Dai is de grootste sekte van Vietnam. Ongeveer 2 miljoen Vietnamezen zijn volgeling van het caodaïsme. Vooral in het zuiden van het land. Daarnaast zijn er ook nog enkele duizenden volgelingen in de VS, het VK en Canada.

Stichter van de sekte is Ngo Van Chieu, een ambtenaar uit Phu Quoc. Tussen 1919 en 1925 zag hij in een aantal trances een opperwezen. Dat opperwezen zou zich in het verleden al onder een aantal verschillende gedaantes aan de mensen gemanifesteerd hebben. Jezus, Mohammed en Confucius zijn slechts enkele van die gedaantes. Maar nu verscheen het opperwezen in zijn eenheid aan Ngo Van Chieu. Die beweert dat alle religies eigenlijk een manifestatie zijn van één en dezelfde metareligie: Cao Dai.

Het zal je dan ook niet verbazen dat het caodaïsme een mix is van een boel andere religies. De rites zijn een combinatie van taoïstische en boeddhistische rites. De hiërarchie is geïnspireerd door de katholieke kerk, met een paus aan het hoofd van de sekte. En het idee van reïncarnatie komt dan weer uit het boeddhisme en hindoeïsme.

Maar ze gooien er nog een hoop andere elementen bovenop. Zo hebben ze enkele wel heel aparte heiligen. Onder meer Victor Hugo, Jeanne d’Arc, Shakespeare, Napoleon Bonaparte en Winston Churchill worden door Cao Dai verheerlijkt. Meer nog: Victor Hugo zou aan een medium nieuwe werken gedicteerd hebben.

Wil je Cao Dai in actie zien, dan kun je naar de ‘hoofdzetel’ van de sekte. Dat is de zogenaamde ‘Heilige Stoel’ in Tay Ninh, zo’n anderhalf uur rijden ten noordwesten van Ho Chi Minhstad. Deze tempel is een eclectisch – of kitscherig – geheel met elementen uit verschillende godsdiensten. Als je de tempel bezoekt, ga dan tijdens één van de vier dagelijkse gebedsceremonies: om 6, 12, 18 of 24 uur.

Een andere Cao Dai-tempel die je kunt bezoeken is die van Danang. Die is een stuk minder toeristisch dan de tempel van Tay Ninh. Probeer ook hier tijdens één van de gebedsceremonies te gaan, want de kans bestaat dat je anders voor een gesloten deur staat.

De Hoa Hao sekte

Hoa Hao is een iets kleinere sekte dan Cao Dai, maar beweert toch nog anderhalf miljoen volgelingen te hebben. Die wonen vooral rond Chau Doc en Long Xuyen. Hoa Hao is gebaseerd op het boeddhisme. Het is eigenlijk een uitgepuurde versie daarvan. De sekte werd eind jaren 1930 opgericht door Huynh Phu So. Phu So was vaak ziek en werd verzorgd door de boeddhistische monniken van de Tra Sonpagode. Toen hij 20 jaar oud was, werd hem in trance een nieuwe vorm van boeddhisme geopenbaard. Toen hij ontwaakte uit zijn trance bleek hij prompt genezen te zijn van zijn aangeboren ziekte. Dat kon geen toeval zijn en dus begon hij die nieuwe vorm van boeddhisme overal te prediken. Hij pleitte voor een veel eenvoudigere vorm van boeddhisme, met een meer rechtstreekse communicatie tussen de gelovige en het opperwezen. En dus zonder monniken, priester of pagodes. Hij wist vooral eenvoudige boeren te overtuigen. Die voelden zich aangetrokken tot de eenvoud van de sekte, maar werden ook overtuigd door de geruchten dat Huynh een gebedsgenezer was en over voorspellende gaven beschikte.

De Fransen vonden Huynh een gevaarlijke gek en lieten hem in 1941 opsluiten in een instelling. Waarop Huynh binnen de kortste keren zijn behandelende arts wist te bekeren. In 1945 werd hij vrijgelaten maar in 1947 werd hij door de Vietminh vermoord. Maar intussen was Hoa Hao eerder een militie geworden dan een sekte. Ze vochten tegen de Fransen en tegen de communisten. Aanvankelijk bleef de sekte/militie groeien, maar toen Diem in de jaren 1970 alle dissidenten probeerde uit te roeien, moest Hoa Hao het onderspit delven. Hoa Hao bleef ondergronds wel voortbestaan en zou dus vandaag toch nog anderhalf miljoen volgelingen hebben. Op enkele radicale afsplitsingen na, wordt Hoa Hao sinds 1999 door de overheid getolereerd en zelfs erkend.